Stelt u zich eens voor: alle medewerkers van uw organisatie of klant zijn in één keer uw ‘assistent-arboprofessional’. Dus extra collega’s die inspecties doen, metingen uitvoeren, voorlichtingen geven, incidenten doormelden. Handig, die extra ogen, oren en handen. En zo gek is die gedachte helemaal niet…

In deze tijd en in de komende jaren spelen technologie en digitalisering een steeds belangrijkere rol in ons leven én op de werkvloer. De werknemers van de toekomst groeien nu op in een volledig digitale wereld, waarin het gebruik van technologie een vanzelfsprekendheid is. Deze zogenoemde digital natives weten gewoonweg niet anders. Weten deze (toekomstige) werknemers iets niet, dan zijn ze niet tevreden. Dan zoeken ze het direct op, gaan het ‘meten’ of vragen het instant aan vrienden met wie ze doorlopend verbonden (online) zijn. Ze zijn gewend om informatie vast te leggen en te delen, zelfs met de hele wereld.
Onder deze digital natives bevinden zich ook toekomstige arboprofessionals. Zij zullen, zonder erbij na te denken, gebruikmaken van technologie en digitalisering. Als arboprofessional geboren vóór het digital natives-tijdperk biedt het echter nu ook al kansen om u te verdiepen in de technologische en digitale ontwikkelingen. Sterker nog: als u niet alert bent, gaat u de aansluiting (communicatiekanaal) naar werknemers en bedrijfsprocessen missen. En daarmee uw belangrijke impact in een organisatie.
Belangrijk bij het bereiken van medewerkers en om te kunnen profiteren van hun ‘ogen en oren’ op de werkvloer, zijn smartphones en tablets. Ongeveer 80% van de Nederlanders beschikt over een smartphone, al dan niet van het bedrijf. De – soms letterlijke – afstand tot fysieke informatie, van checklisten tot trainingsinformatie, is groot: die blijft liggen in de auto, kantine of op kantoor. Maar een smartphone bevindt zich bijna altijd op 50 cm van iemands hoofd en hersenen. Waarom deze korte route van en naar medewerkers niet gebruiken? Het gebruik van apps is ook gemeengoed in het dagelijkse leven en vergt geen extra vaardigheid van werknemers.

Honderden apps
Er bestaan al honderden apps die kunnen ondersteunen bij de veiligheid en gezondheid op de werkvloer. Deze arbo-apps zijn grofweg te verdelen in apps die:
»» ondersteunen bij het signaleren en checken van onveilige situaties (gedigitaliseerde vormen van checklisten, observatie- en meldingssystemen)
»» ondersteunen bij voorlichting over risico’s (video’s, plaatjes, instructieteksten)
»» informatie leveren (wetteksten, normen, afspraken)
»» gebruikmaken van smartphonesensoren om metingen te kunnen doen aan mens, materieel of omgeving (hellingshoek van een ladder, verlichtingsniveau, trillingsniveau)
»» gebruikmaken van externe sensoren, aan een smartphone gekoppeld via bluetooth, WiFi of kabel, om metingen te kunnen doen aan mens, materieel of omgeving.
Er zijn ook apps die meerdere functionaliteiten combineren.

Het blijkt uit zowel het onderzoek onder arboprofessionals in 2013 (zie kader ‘Meer over digitale media en technologie’) als bij ieder professioneel gebruik – zoals in de gezondheidszorg, waar apps onder professionals en patiënten al meer gemeengoed zijn: informatie valt of staat met haar betrouwbaarheid.
Maar dat gold in het verleden ook bij het gebruik van naslagwerken of meetapparatuur. De beoordeling van de betrouwbaarheid is en blijft een taak van de afzonderlijke arboprofessional. Kennis- en beroepsverenigingen als de NVVK en NVvA hebben er bewust voor gekozen om hier geen rol in te spelen.
In het kader ‘Checklist’ is een checklist opgenomen die helpt bij het beoordelen of een app meer of minder betrouwbaar is.

Onmisbare apps
Wat zijn nu onmisbare apps voor de arboprofessional om zelf te gebruiken of te promoten in zijn organisatie?
Uit de honderden apps is het moeilijk kiezen, maar een geluidmeetapp (zoals bijvoorbeeld SafeNoise van Cauberg-Huygen/DPA) is toch wel erg handig bij het bezoeken van werkplekken. Betrouwbaar meten kan echter alleen met een iPhone 4S of hoger (Apple); de gevoeligheid van microfoons van andere smartphones verschilt sterk. Dat kan soms resulteren in een te laag of te hoog geregistreerd geluidsniveau.
Verder heeft de recent ontwikkelde HSE-app van ISS handige features. Zo zit er bijvoorbeeld een symbolenherkenner in, een LMRA-tool en een voorlichtingsdeel met tekst, video en duidelijke afbeeldingen over ‘Veilige gewoonten’. De push-berichten attenderen de gebruiker regelmatig op nieuwe updates.
De Goedenacht-app van StAZ (Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen) is een app met verschillende ingebouwde handigheden en goede informatie over de risico’s van het werken in de nacht. Er zijn bijvoorbeeld alerts om de gebruiker eraan te helpen herinneren regelmatig te eten, testjes en een ‘survival kit’ met praktische tips en recepten.
In de groene sectoren kan de Tekenbeet-app van het RIVM handig zijn. Activeer een tekenalarm, bekijk de tekenradar van Nederland en leer een teek onderscheiden van andere insecten door foto’s te maken en te vergelijken met voorbeelden. Verder bevat de app veel beeldende instructies en voorlichting.
Wil je weten of een ladder wel in de goede hoek staat: gebruik de Ladder Safety-app van NIOSH. Houd de smartphone tegen de ladder aan en met behulp van de positie-/bewegingssensor van uw smartphone bepaalt de app of deze in een juiste hoek staat. Bij een veilige hellingshoek van 75 graden geeft de app een trillings- en geluidssignaal.
Voor BHV’ers in uw organisatie kan de EHBO-app van het Nederlandse Rode Kruis goed van pas komen. U kunt specifieke
informatie en telefoonnummers in programmeren die kunnen helpen bij een noodsituatie. Bijzonder zijn, naast de duidelijke afbeeldingen, de gesproken instructies bij verschillende eerste hulpsituaties: stap voor stap nemen deze de BHV’er bij de hand in het hulpverleningsproces. Ook biedt de app een handige checklist voor de verbanddoos.

Bron 
Onderstaand artikel is verschenen in Vakblad Arbo>> in nummer 10 van 2016 en met toestemming gepubliceerd.
Download dit artikel als PDF >>>
Ronald Hoevers is arbeidshygiënist en hoger veiligheidskundige.Daarnaast is hij geïnteresseerd in de ontwikkelingen rondom digitale media en technologie. Op persoonlijke titel beheert hij verschillende websites en sociale media in relatie tot veilig en gezond werken, waaronder www.iArbo.nl.